maandag 26 september 2022

Libelle

In de elf jaar dat wij in Nairobi woonden heb ik de Libelle leren kennen en waarderen. Voor die tijd las ik dat damesblad alleen bij de kapper. Maar dankzij een vriendelijke dame uit Zeist, die ons vanuit Nederland iedere maand een stapel tijdschriften stuurde, veranderde dat.  Ik keek steeds weer uit naar die grote, witte, dikke enveloppe en las altijd het eerst de columns van Wieke Biesheuvel in de Libelle. Eenmaal terug in Nederland verscheen er niet meer elke maand een kilo post. Die tijd was voorbij. Dus ging ik vaak even naar de bieb om Wiekes column te lezen. Helaas schrijft ze nu niet meer in de papieren Libelle en alleen nog maar online. Wat schetste dus mijn verbazing toen ik in de bieb een heel Libelle-artikel van Wieke onder ogen kreeg met als titel ‘Liefs uit Afrika en 9 levenslessen’?

Toen wij al lang weer in Nederland terug waren vertrok Wieke met haar man, een arts, naar Zambia. Inmiddels is ze zelf ook terug, maar in Afrika leerde ze veel. En als Afrika liefhebster geef ik een paar van die levenslessen door:

1.   Geduld is een schone zaak.

2.   Wees wat minder direct: In Afrika begint elk gesprek altijd met een glimlach en met: ’Hoe gaat het met je?’

3.   Boos worden is nutteloos.

4.   Ouderen zijn van onschatbare waarde. Als een Afrikaanse vrouw bejaard is wordt de vraag: ’Wat doen we met oma’, niet gesteld. Mijn wijze, stokoude vriendin Nkhalilamo liep krom va de osteoporose, zag bijna niets meer, kon niet lezen en schrijven, maar was de vraagbaak voor jonge meisje uit het dorp.

5.   Wees dankbaar voor water. ‘Als je je eigen water draagt zul je de waarde van elke druppel zien’, zei een Afrikaanse vrouw ooit toen we water haalden bij een bron.’

6.   Leer van elkaar. Met bewondering heb ik jarenlang gezien hoe mensen in primitieve omstandigheden terugveren. Honger? Dan maar één keer per dag eten. Koud? Dicht tegen elkaar aankruipen en een deken delen. Mensen nemen hun leven zoals het zich voordoet.

Van Afrikanen valt veel te leren 😊  (Wordt vervolgd) 

maandag 19 september 2022

Koningin Elizabeth

 

Vandaag is de begrafenis van koningin Elizabeth en de afgelopen week was zij meer op televisie dan ooit. ‘Van de doden niets dan goeds’, hoorde ik iemand mompelen. En inderdaad: niets dan goeds over het leven van Elizabeth op de BBC. Tot 1963 was zij ook koningin van Kenia omdat dat een kolonie van Engeland was. Toen wijzelf in Kenia gingen wonen was het al meer dan dertig jaar geen kolonie maar een onafhankelijke staat met een eigen Keniaanse president. Toch zal ook Kenia koningin Elizabeth altijd blijven herinneren en herdenken.

Mijn vader en moeder kwamen bij ons altijd in februari in Nairobi logeren. Hartje zomer in Kenia, hartje winter in Nederland. Op één van die bezoeken gingen ze samen naar de ‘Treetops-lodge in de Aberdare, een nationaal park. Met een stralende lach vertelde mijn vader ons bij terugkomst in Nairobi: ’Wij hebben in Treetops in de kamer van de koningin geslapen.’ Het was de kamer waar Elizabeth en Philip in 1952 het bericht hadden gekregen dat de koning van Engeland was overleden. Dus in die kamer in een Keniaans wildpark hoorde Elizabeth dat zij de nieuwe koningin van Engeland was geworden. Vijf en twintig jaar jong.

Nu zou zij moeten waarmaken wat ze vier jaar hiervoor in een radio uitspraak beloofd had aan het Gemenebest:  ‘Ik verklaar voor u allen dat mijn hele leven, of dat nu lang of kort zal zijn, in het teken zal staan van dienstbaarheid aan u en aan onze grote wereldwijde familie (‘great imperial family’) waartoe we allemaal behoren.’’

Deze belofte verscheen vorige week bijna elke dag op de BBC. Ik heb het heel vaak bekeken en elke keer ontroerde het me omdat ze werkelijk trouw is gebleven aan de roeping die ze bij haar geboorte ontving: ze was de kroonprinses die koningin zou worden op het moment dat haar vader overleed. Ze deinsde er niet voor terug toen ze die roeping al heel jong moest zien waar te maken. Daarmee is ze een voorbeeld voor jongeren. En ze bleef trouw aan die roeping tot in haar ouderdom. Een voorbeeld voor ouderen!

dinsdag 13 september 2022

Eer uw vader en uw moeder (3)

 

‘Eer uw vader en uw moeder, opdat het ú welga in het land dat de Heer uw God u geven zal.’ volgens Barry Grosskopf moet je je ouders eren - en dat begint soms met vergeven- voor je eigen welzijn. Er staat niet: ’opdat het je ouders welga’, maar ‘opdat het jou als kind welga’. De volgende vraag is: Hoe? Hoe moet je ouders vergeven die jou (soms), (bijna) onvergeeflijke dingen hebben aangedaan? Ik heb het nu niet over mezelf hoor. Maar wel over mensen die ik ken en waarover ik gelezen heb. Over kinderen die uit huis moesten worden geplaatst omdat het eigen huis en eigen vader en moeder een gevaar vormden. Niet alle ouders zijn in staat om kinderen op te voeden. En zulke ouders moeten ook geëerd worden? Ouders bij wie kinderen alleen maar nare associaties hebben? Zelfs als zulke ouders al jaren dood zijn kan de naam van vader of moeder weerzin oproepen: Eer je vader en je moeder?

Barry Grosskopf zegt: je moet beginnen in je ouders echte mensen te gaan zien,  mensen met een eigen verleden waar jij als kind geen weet van had/hebt. Mensen die zelf gevormd en opgevoed zijn door ouders en in omstandigheden die er ook vaak niet om logen. Waarom deed je vader zo naar? Door wie is hij opgevoed? Hoe waren je opa en oma, die jezelf alleen als hele oude mensen kent, toen ze je vader opvoedden? De eerste vraag die Barry Grosskopf iemand die bij hem in therapie komt stelt is: ’Vertel eens wat over je oma’. Dat lijkt een bizarre vraag voor iemand die counseling voor zichzelf wil. Maar verdieping in het verleden van je ouders blijkt een geweldig hulp als je hen echt wilt vergeven. Ieder mens wordt gevormd door (de omstandigheden van) ouders die zelf ook weer gevormd zijn door (de omstandigheden van) ouders en ga zo maar door. Iemand die begrip voor zijn/haar ouders gaat opbrengen, in plaats van hen te blijven beschuldigen voor hun kwalijke opvoeding, zal merken dat hij/zij zelf een evenwichtiger persoon wordt.

maandag 5 september 2022

Eer uw vader en uw moeder (2)

 

‘Het klonk mooi wat je schreef over het eren van je vader en je moeder, maar ik denk dat je niet beseft dat sommige mensen zijn opgevoed op een manier waar geen eer aan te halen valt’: één van de reacties op mijn vorige blogje. Dit blogje is een reactie op die opmerking. ‘Eer uw vader en uw moeder’, moet dat altijd? Ook als je mishandeld ben door je ouders, of achter gezet, of verlaten of noem maar op? Dat kan toch niet waar zijn? Moet al het kwaad dan maar met de mantel der liefde bedekt worden? Is God eigenlijk wel eerlijk?

Ik zelf heb jaren met die vraag rondgelopen. In de puberteit, toen ik vrijwel elke dag ruzie met mijn vader had, zei hij soms met een soort dreigend vingertje: ’Eer uw vader en uw moeder!’ Dat moest dan het laatste woord zijn. Ik moest mijn plek als dochter weten, God stond aan zijn kant, ik zat fout, ik mocht geen ruzie maken, ik moest hem eren. Dat stond in de bijbel.

Door een Joodse psychiater, wiens boek ik toevallig tegen kwam in een supermarkt in Kenia, ben ik anders gaan denken. Hij heet Barry Grosskopf en hij schreef:’Forgive your parents, heal yourself’. Ik zag het liggen, nam het mee en las en herlees het nu al twintig jaar. Het woordje ‘forgive’, raakte me want ik vond dat ik mijn ouders wel één en ander te vergeven had. Ik kon ze niet zomaar eren. Barry Grosskopf bleek naast een goede psychiater ook werkelijk thuis in het Oude Testament en zijn uitleg van het zesde gebod was compleet nieuw voor mij: ’Eer uw vader en moeder, opdat het u wel ga in het land dat de Here uw God uw geven zal.’ Samenvattend zegt Barry: ‘Eren van je vader en je moeder doe je in de eerste plaats voor jezelf! Als je wroeging blijft houden over je verleden maak je jezelf kapot. Probeer je ouders te vergeven, als je dat doet dan genees je jezelf.’ Dit was helemaal nieuw voor mij.

(Wordt vervolgd)