Liefde is...

Wie kent ze niet: de ‘liefde is..’ cartoons van Kim Casali? Er bestaan er honderden van. (De bovenstaande is overigens niet op ons van toepassing want wij lezen geen kranten.) 

Wat liefde is proberen wij uit de bijbel te halen. Bijvoorbeeld uit de Tien Geboden in het Oude Testament (Exodus 20) en het loflied over de liefde van Paulus in het Nieuwe. (1 Corinthiërs 13.) Je kunt beide niet vaak genoeg lezen, want liefde is iets dat je elke dag nodig hebt. Toen mijn 'liefdestank' onlangs een beetje leeg dreigde te raken haalde ik die gedeeltes er maar weer eens bij.

En toen ontdekte ik iets wat mij in de honderden keren daarvoor nog nooit was opgevallen. In die bijbel-gedeelten staat bijna altijd wat liefde niet is: “Gij zult niet echtbreken”, is alles wat de Tien Geboden van de huwelijkse liefde maken. En ook Paulus lijkt alleen maar in de niet-vorm over de liefde te kunnen spreken: De liefde is niet jaloers, ze doet niet gewichtig  en is niet trots; ze kwetst niet, is niet egoïstisch en voelt zich nooit beledigd; zij neemt niemand iets kwalijk, zij is niet blij met onrecht…”

Ik werd overigens wel op mijn nummer gezet door al die nieten. Want ik was juist van plan geweest Bernard iets kwalijk te nemen. En dat was dan niet echt liefdevol geweest volgens Paulus. Gelukkig zegt hij ook een paar keer wat liefde wél is: ze is geduldig en vriendelijk, verdraagt alles en houdt nooit op: Pff…Dat zijn dingen waar je alle kanten mee op kunt. Geen pas klare formules maar naar eigen vindingrijkheid in te vullen. Mooi eigenlijk. 

Ontmoeting

Zacheüs was een rijke hoofdtollenaar in de tijd dat Jezus door Israël trok. Een belastingambtenaar. Naast zijn beroep wordt over hem verteld dat hij mensen afperste en dat hij klein van stuk was. Dus een miezerig klein mannetje in mijn beleving.

Maar dat miezerige kleine mannetje wilde intussen wel weten wat voor iemand Jezus was. Kinderbijbelkenners weten allemaal hoe hij dat aanpakte: hij klom in een vijgenboompje omdat het hem anders niet lukte. Heel aandoenlijk: je ziet hem rennen op zijn korte beentjes: gauw die boom -die eigenlijk meer een struik is- in voordat Jezus weer verder is getrokken. Maar als Jezus dan voorbij komt blijft hij staan en roept:”Zacheüs, kom vlug naar beneden, want vandaag moet ik in jouw huis verblijven!” En dan blijkt dat Zacheüs echt weten wil wie Jezus is want hij is helemaal overrompeld en ontvangt Hem in zijn huis. 

Zacheüs was nooit iemand met wie ik mezelf graag identificeerde. Totdat ik begreep dat hij iets doet wat ik vreselijk moeilijk vind: hij ontvangt Jezus in zijn huis. In zijn leven. Hij deinst daar niet voor terug. Hij blijft niet op een afstand zijn mening over Jezus vormen. Hij wil Jezus echt ontmoeten en met Hem spreken. En die ontmoeting heeft grote gevolgen. Wat er allemaal tussen hen besproken is weten we niet maar wel is duidelijk dat zijn leven er radicaal door verandert. Hij wordt van een afperser een gulle gever. 

Het miezerige kleine mannetje wordt een ‘zoon van Abraham’. Dat is de eretitel die Jezus hem geeft. Een titel die menig Jood graag wilde hebben. Want Abraham was allesbehalve een miezerig klein mannetje, Abraham was het grote voorbeeld voor elke Jood: hun aartsvader die zijn hele leven lang alleen op God vertrouwd had.

Wat een echte ontmoeting met Jezus al niet kan doen!

Jezus Zelf

De gemoederen in en buiten de kerk lopen hoog op aan het begin van 2019. Ooit waren het zaken als slavenhandel en vrouwen kiesrecht waarover mensen met elkaar op de vuist gingen. Nu zijn het homoseksualiteit en gender-ideologie. Het erge is dat dit over de hoofden van mensen die het betreft en in de naam van het christelijk geloof gebeurt. Zowel tegen- als voorstanders menen precies te weten hoe Jezus Zelf over deze zaken denkt. 

Nu is het aparte dat Jezus Zelf daar helemaal niks over gezegd heeft. (Dat heb ik nog nergens gelezen maar dat is intussen wel zo.) Jezus zegt dingen over echtscheiding, over single zijn en over relaties in het algemeen. Vooral over dat laatste zegt Hij veel. De hele Bergrede gaat daar in feite over: over hoe mensen met God en met elkaar moeten omgaan. Voor- en tegenstanders doen er goed aan om die Bergrede eens op hun gemak te lezen. En als ze dat doen zullen ze al direct aan het begin beschaamd staan. Want daar, in Mattheüs 5, spreekt Jezus Zelf vooral over één ding: het liefhebben van je tegenstander(s). Van degenen die niet tot je ‘eigen groep’ behoren. Dat was en is nog steeds revolutionair. 

In het Oude Testament gaat het liefhebben niet verder dan het liefhebben van de eigen groep. De vijand mag gehaat en moet gedood. Iedereen die niet leeft volgens de wet van God moet gedood. Jezus zegt: “Heb je vijanden lief.” Hij had Zelf zijn vijanden lief. Zijn grootste vijanden waren volksgenoten die het met de wet van God heel nauw namen. Intussen vervulde Hij Zelf de wet van God nauwer en beter dan wie ook ter wereld. Opmerkelijk. 

Jezus Zelf wist namelijk precies wat de Vader van Hem vroeg en Hij heeft precies dat gedaan.  

Schouwspel

Het is 2 januari en alles is voorbij. De maand december is voorbij. Ik ben de vrouw nog niet tegengekomen die dat heel jammer vindt. “Het gewone leven begint weer: fijn!” Overal om me heen hoor ik dat jonge, oudere en heel oude mensen zeggen.

De Kerstvakantie duurt nog even voort en daarom logeert Nynke, onze kleindochter bij ons. Met haar ouders en kleine zusje vierde ze hier Oud en Nieuw. Compleet met sterretjes, korte en hele lange. Verder gingen wij niet met vuurwerk. Maar voor een vierjarige was dit meer dan genoeg. “Jullie hoeven me ook niet wakker te maken hoor om twaalf uur.” Wakker was ze geworden en op Bernards arm had ze naar het schouwspel gekeken. “Kijk eens Nynke, wat een mooie kleuren he?” “Ja, maar eigenlijk wil ik weer slapen opa. Ik vind dat lawaai helemaal niet fijn.” 

Als we samen door de Westereen wandelen wordt ze bij bijna elke stap herinnerd aan Oudejaarsavond: ”Kijk oma, hier was vuurwerk. En daar ook. Wat een troep he? Moet dat niet opgeruimd worden?” Eigenlijk wel, denk ik, maar ik spreek dat niet uit en probeer haar aandacht op andere dingen te richten: ”Kijk eens heel hoog, Nynke: daar gaat een vliegtuig!” Ingespannen kijkt ze naar boven. “Ja, oma en daar nog een, die gaat misschien wel naar Afrika!” We staan stil en kijken naar boven en opeens valt me op hoe mooi de lucht is: allerlei kleuren blauw en daartussen warm wit. Een schouwspel dat nu al uren duurt, waar niemand onder te lijden heeft en dat ook geen enkele rommel nalaat. 

Eigenlijk is het te bizar voor woorden dat we elk jaar miljoenen uitgeven voor één schouwspel op de laatste avond terwijl we de rest van het jaar (bijna) dagelijks een oneindiger mooier schouwspel voor niks aangeboden krijgen.